Συνεχίζω το αφιερωμά μου στο μικρό βιβλιαράκι των 12 φεγγαριών κι έχουμε φτάσει στο Μήνα Μάιο.
Η γυναίκα.
Γεννήθηκε στις 21 Μαίου του 1921 στο Παρίσι. Ακτιβίστρια, με έντονη πολιτική δράση, αγωνίστηκε στην εθνική αντίσταση κατά των Γερμανών στο β' παγκόσμιο πόλεμο. Από τους υπερασπιστές αρχικά του Ντε Γκωλ, διαπιστώνει με απογοήτευση τη μεγάλη παραπλάνηση, όπου εκείνος με την υπόσχεση ότι θ' αποκαταστήσει τη δημοκρατία στη χώρα, κερδίζει τις εκλογές το 1946 με συντριπτική πλειοψηφία.
Γρήγορα διαπιστώνει με απογοήτευση ότι κατά την διακυβέρνηση του ντε Γκωλ, η Γαλλία γίνεται μια απο τις μεγάλες δυνάμεις του ψυχρού πολέμου. Το 1965 αυτός επανεκλέχθηκε Πρόεδρος, αλλά μερικά χρόνια αργότερα συνέβησαν τα γεγονότα του Μάη 68, όπου εκτεταμένες διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης του από φοιτητές και εργάτες οδήγησαν σε γενική απεργία, πολιτική αναταραχή και τελικά σε επανάσταση. Μετά απο αυτό, ο ντε Γκωλ κήρυξε νέες εκλογές, τις οποίες νίκησε.
Η γυναίκα είναι πια 47 ετών. Έχει ζήσει μια σκληρή αγωνιστική ζωή με στερήσεις και κινδύνους δίπλα στους συντρόφους της, που τους περισσότερους έχασε στη μάχη κατά του ναζισμού. Κι έρχεται ο Μάης του 68, η εξέγερση ενάντια στη διακυβέρνηση Ντε Γκωλ, εξέγερση της νεολαίας που συγκεντρώνει παλιά και καινούργια ζητούμενα, μια γενιά που διαδηλώνει, στήνει οδοφράγματα, συγκρούεται και γράφει με έρωτα και αίμα τη σελίδα της στην ιστορία που θα εμπνέει εσαεί τις νεολαίες, τους φοιτητές, την τέχνη.
Η γυναίκα κάνει μια ανασκόπιση της ζωής της, μια εξομολήγηση για τη λίγη σημασία που έδωσε στο πόθο της πραγμάτωσης (και πως θα μπορούσε άλλωστε), όχι σε ότι αφορά τις ελπίδες που εξατμίστηκαν με φόντο την ιδεολογική της πίστη, αλλά τον έρωτα που εκούσια ή ακούσια της ξέφυγε, μέσα στον οργασμό της αγωνιστικής της έξαρσης.
Μάης του '68. Η γυναίκα καλείται και πάλι να συντροφεύσει την ελπιδοφόρα εξέγερση των νέων κι αυτή θυμάται τον Αλμπέρ στη λεωφόρο Μονπαρνάς,(Μια καλυμμένη αναφορά στον Καμύ;) μια δυνατή στιγμή ενός ανεκπλήρωτου έρωτα της, όχι απαραίτητα προς αυτόν, που: "κι έλεγα μέσα μου θ' αρρωστήσω με τέτοιο φεγγάρι- Όμηρο, σ' αυτή τη διαδήλωση".
Γιατί όταν προχωράς μέσα στην αφέγγαρη νύχτα με το όνειρο των ανθρώπων για λάβαρο, φυλάγεσαι, έχεις μάθει να μετράς τα βηματά σου, έχεις μάθει να αγνοείς τις ανάγκες σου, έχεις μάθει στις έρημες από φεγγάρια νύχτες να τραγουδάς. Αλλά, "Το πρόβλημα της πλατειάς πρωτοπορίας, είναι το φεγγάρι. Χώνεται παντού, χωρίς καμιά εξουσία, με την εξαιρετική του σημασία, Τι έχει σημασία" Τελικά;
Ακολουθεί η αναφορά στην Αλγερία, δάκρυα για τον χαμό του, εσωτερική σύγκρουση με αποδέχτη τον ίδιο στην επίμονη θέση του, (Στο περιθώριο των κυρίαρχων φιλοσοφικών ρευμάτων ο Καμύ επέμεινε στον στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση. Αρνούμενος να εκφράσει ομολογία πίστεως στον Θεο, στην ιστορία ή στη λογική, ήρθε σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, τον Μαρξισμό και τον Υπαρξισμό Δεν σταμάτησε ποτέ την πάλη ενάντια στα ιδεολογήματα και τις αφαιρέσεις που αποστρέφονται την ανθρώπινη φύση.)
Κι ωστόσο υπήρξε μέλος του Γαλλικού Κουμμουνιστικού Κόμματος για δύο χρόνια κι εγκατέλειψε πριν το 37 όπου ίδρυσε τη Θεατρική του Ομάδα. Και μάλλον η γυναίκα που φέρεται να είναι η συγγραφέας αυτού του ποιήματος, αναφέρεται στην πρώτη ιδεολογική περίοδο του Καμυ, τότε που ήταν μέλος του κόμματος. Ωστόσο εξακολουθεί να τον θρηνεί σαν σύντροφο και συνοδοιπόρο έξι χρόνια μετά το θανατό του "Χύνω τα δάκρυα της Ρουθ /έχω για σένα την ευγνωμοσύνη της άμμου /ψάξε τώρα πέρα από μένα /γιατί εγώ τα έχω σπάσει με την ιδεολογία".
Για τους νέους, που δεν έχουν γνώση της νεότερης ιστορίας της Ευρώπης, δεν γνωρίζουν ποιος ήταν ο Καμύ, τι έγινε στον β' παγκόσμιο πόλεμο στη Γαλλία και στις άλλες χώρες της Ευρώπης, γιατί αναπτύχθηκαν τόσο δυνατά αντιφαστιστικά κινήματα μετά, πως ξεπετάχτηκε μέσα από αυτά η τέχνη της αμφισβήτησης, της απόρριψης, της επανάστασης, θα είναι λίγο δυσκολότερο να μπουν στο κλίμα αυτού του ποιήματος. Το ίδιο και για αρκετούς ενήλικες που δεν έζησαν μέσα στη δίνη αυτών των γεγονότων είτε γιατί ζούσαν στην απομονωμένη Ελλάδα (το 68), είτε γιατί δεν είχαν γεννηθεί, είτε γιατί δεν τους έφτασε ποτέ ο απόηχος των ημερών αυτών, στον μικρόκοσμο της καθημερινότητας τους. Κι αυτό δεν αποτελεί ψόγο ή απαξίωση, αλλά κάτι σαν παρότρυση για να το ψάξουν λίγο περισσότερο, μέσα από τα ελλειπή έστω ιστορικά αρχεία του wikipedia ή όποιας άλλης ηλεκτρονικής, ή έντυπης πηγής διαθέτουν.
Και μιλάω πάντα για τη νεότερη ιστορία της Ευρώπης, επειδή σ' αυτήν αναφέρεται το ποίημα αν και μέσα στο ίδιο αυτό ποίημα, επισημαίνεται η διεύρυνση των κινημάτων και των ιδεών, κατά την -καλώς- ταραγμένη αυτή εποχή. "γιατί εγώ τα έχω σπάσει με την ιδεολογία που θα ταξιδέψει ως το Ντακάρ, το Σαντιάγκο και την Κίνα".
ΓΑΛΛΙΑ
ΜΑΙΟΣ
"Coquelicot" (1921- ;)
Πριν πέσει το βράδυ
τα ζητήματα που τέθηκαν
ήταν τα εξής:
Α. Πως θα εγκαθιδρυόταν μια κυβέρνηση των εργαζομένων
Β. Ποιο θα ήταν το συνολικό πρόγραμμά της
Μετά βγήκε το φεγγάρι
και ο Ντε Γκωλ ανακάλυπτε
στην τελευταία του ομιλία στο ράδιο
πως θα ξεφορτωνότανε
Κ.Κ και Κεφάλαιο μαζί
Ξοπίσω του εγώ κοιτούσα τον Αλμπέρ
στην Λεωφόρο Μονπαρνας, μικρό και ανικανοποίητο
και έλεγα μέσα μου πως θα αρρωστήσω
με τέτοιο φεγγάρι-όμηρο
σ' αυτή τη διαδήλωση
Το πρόβλημα της πλατιάς πρωτοπορίας
είναι το φεγγάρι
Χώνεται παντού, χωρίς καμιά εξουσία
με την εξαιρετική του σημασία
Τι έχει σημασία;
Πάνω σε λείψανα κοιμόμασταν- δεν έχει σημασία
τις νύχτες μας από φεγγάρια ερημώσαμε- δεν έχει σημασία
απόψε γίνομαι σαράντα επτά- δεν έχει σημασία
Χρωστάω τρία ενοίκια στη μαντάμ -δεν έχει σημασία
και σα γυρίσεις δεν θα με βρεις - δεν έχει σημασία
Αυθόρμητα μέσα στο Μάη
διαλέγω τους ακτιβιστές
που καταργοόυν τις μεγάλες προσπάθειες
τα έξοδα και το χρόνο
-Χρειάζομαι φως Αλμπέρ!
Και συ δεν έχεις, είσαι μικρός
τριάντα χρονών, πολύ νέος
για να σου περισσεύει φως
Και η Αλγερία πίσω σου σα λυπημένη Δαμασκός
που σουρουπώνει
Χύνω τα δάκρυα της Ρουθ
έχω για σένα την ευγνωμοσύνη της άμμου
ψάξε τώρα πέρα από μένα
γιατί εγώ τα έχω σπάσει πια με την ιδεολογία
που θα ταξιδέψει ως το Ντακάρ, το Σαντιάγκο και την Κίνα.
Ανήκω στις γυναίκες που οι άντρες τους λείπουν
ανοίγω τα μουσεία μου και ξεπουλώ αγάλματα
ανοίγω τα σκυεοφυλάκια
και βγάζω σε πλειστηριασμό τα ιερά μου λείψανα
Στα γηρατειά μου πάω ανάλαφρη
Τους μήνες μου πια δεν θα μετράω με τα έμμηνα
ένα φεγγάρι όλο κι όλο μου μένει
λευκό, φρεσκοστρωμένο, ιλαρό
θα διαρρήξω το φύλο μου
μικρέ μου ιντστρούκτορα
μην ανησυχείς, ο Τσε θα με συγχωρήσει
κι ο Μαρκούζε δεν θα με παρεξηγήσει
τον Μάο λίγο φοβάμαι
και σένα μικρέ μου Αλγερινέ
μαύρη γαζέλα του Καρτιέ
Καθώς ανάβουνε τα φώτα στη λεωφόρο Μονπαρνας
γιορτάζω τα μαγιάτικα μου γενέθλια
την ήττα της μελαγχολίας
και το γεμάτο φεγάρι
κρατώ χειροβομβίδα
Αντίο Αλμπέρ
έχω διαλέξει.
Τα άστρα πεινούν
θα φάνε όλο το Παρίσι απόψε
Έχω διαλέξει...
Παρίσι
21 Μαίου 1968
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου