ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ.
Γιατί θυμίζει ελληνική δημοτική ποίηση το παρακάτω ποίημα; Ένα απόσπασμα από το κείμενο του Χρήστου Μπαρμπαγιαννίδη, με τίτλο "Η καταγωγή των Βουλγάρων και η εγκατάστασή τους στη Βαλκανική χερσόνησο". Το κείμενο έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς κατατοπίζει για την προέλευση και εξέλιξη στο Βαλκανικό χώρο των γειτόνων μας και βοηθάει να αντιληφθούμε τη διαχρονική σχέση του λαού αυτού με τις σλαβικές χώρες.
Η ελληνική ήταν η επίσημη γλώσσα του κράτους και της νεοεισελθούσης χριστιανικής θρησκείας. Διότι ούτε οι Βούλγαροι, ούτε οι Σλάβοι είχαν δικό τους αλφάβητο. Οι Βούλγαροι έφεραν βέβαια από την Ασία μια ρουνική γραφή, αλλά ή χρήση της ήταν περιορισμένη και μυστικιστική και δεν μπόρεσε ποτέ να καλύψει τις ανάγκες του κράτους και των κατοίκων. Ο εκχριστιανισμός ήταν για τους Βούλγαρους όχι μόνο θρησκευτική και πνευματική ανάγκη, αλλά και πολιτική επιλογή για τη συνένωση των Πρωτοβουλγάρων και των ειδωλολατρών Σλάβων. Παρά τις μετέπειτα αρκετές πολεμικές αναμετρήσεις των Βουλγάρων με τους Βυζαντινούς, το βουλγαρικό κράτος είχε για τα καλά δεθεί πολιτιστικά και πνευματικά με το άρμα της ανατολικής αυτοκρατορίας, φέρνοντάς το μέσα στη μεγάλη βυζαντινή κοινοπολιτεία.
(Παρακάτω ο σύνδεσμος)
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (;)
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Άγνωστος ποιητής (11ος Αιώνας)
ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΟΥ ΓΕΝΑΡΗ
Ο βασιλιάς κι ο θάνατος σε ξένο περιβόλι
λογομαχούνε αποβραδίς για πόλεμο μιλούνε:
-Εσύ τα φταις που βάλθηκες το κάστρο να ξεκάνεις.
-Εσύ τα φταις που αρνήθηκες την κόρη σου να δώσεις.
-Δεν είναι για τα μέρη σου η ακριβοθυγατέρα
πάρτης αν θες τη μάνα της η πάρτης τον πατέρα.
-την κόρη ζήτησα εγώ κι εσύ δεν μου τη δίνεις
η τιμωρίας σου είν' εδώ το κάστρο σου να χάσεις.
-Δεν με πονεί το κάστρο μου ούτε η βασιλεία
μόν' οι σαράντα στρατηγοί που τράβηξες μαζί σου.
Που μείναν χήρες οι κυρές και άδειο το παλάτι
κι έμεινε η θάλασσα αδειανή απ' όλο της τ' αλάτι.
-Τα παλικάρια σου έχασες και άλλα σου θα χάσεις
άμα δε βγάλεις στο γκρεμό τη μαυροθυγατέρα
εγώ την παίρνω όποτε, εγώ την παίρνω τώρα
μα τη ζητώ γυναίκα μου, κι όχι σκλαβί στον στον Άδη,
όμορφη, χρυσοστόλιστη κι όχι ματωβαμμένη
δωσ' το παιδί και σού 'δωσα πίσω τους στρατηγούς σου.
-Κόρακες νάχε μόνο η γη απ' όλα τα πουλιά της
εγώ το κοριτσάκι μου στον Άδη δεν το δίνω
τόχω να το παλυαγαπώ και να το καμαρώνω
και θα το πάρει μόνο αυτός που η ίδια θα θ' αγαπήσει.
-Άσκεφτος είσαι βασιλιά, μαύρη της είν' η μοίρα
γιατί αν το πάρει ο καλός μετά εγώ το πήρα
στους γάμους της θα είμαι εκεί με το χρυσό δρεπάνι
και την παρθένα πριν δοθεί Άδης θα την βασκάνει.
-Κάλλιο να πα απ' έρωτα στην κλίνη του θανάτου
παρά απ' άστοργο γονιό που δύναμη γυρεύει.
Βάνει τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στέμμα
βάνει τον έρωτα ουρανό και γη την αγκαλιά μου.
Το θέλω το καμάρι μου την κόρη μου να γίνει
χώμα απ' τη μοίρα την κακιά κι όχι απ' ανδρός ευθύνη.
Που ξέρεις αν καλόγρια δεν την ιδώ μια μέρα
αν αγαπήσει το Χριστό η ακριβοθυγατέρα
ίσως δοθεί στο θάνατο απ' του μυαλού τη ζάλη
και γίνει πέτρα του γιαλού μόνη της αν το θέλει.
-Θα στην επάρω βασιλιά γιατί θα την μαγέψω
με το φεγγάρι που θα βγει, απόψε θα στην κλέψω.
Θα το τρελάνω το παιδί στα μάτια μόλις γείρει
του φεγγαριού η αρμαρυγή και θα μ' ακολουθήσει.
Εδάκρυσε ο βασιλιάς, εδάκρυσε κι ο κόσμος
εδάκρυσε και ο Άγιος ο μήνας ο Γενάρης
πού 'χε στο περιβόλι του μέσα δυο μονομάχους
κι έσκυψε και ψιθύρισε ο μήνας στο φεγγάρι
να μη φωτίσει άλλο πια ετούτο το Γενάρη.
Φεγγάρι δεν εφάνηκε ολόκληρο το μήνα.
Φλεβάρης ήταν πού 'φυγε η ακριβοθυγατέρα.
Γιατί θυμίζει ελληνική δημοτική ποίηση το παρακάτω ποίημα; Ένα απόσπασμα από το κείμενο του Χρήστου Μπαρμπαγιαννίδη, με τίτλο "Η καταγωγή των Βουλγάρων και η εγκατάστασή τους στη Βαλκανική χερσόνησο". Το κείμενο έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς κατατοπίζει για την προέλευση και εξέλιξη στο Βαλκανικό χώρο των γειτόνων μας και βοηθάει να αντιληφθούμε τη διαχρονική σχέση του λαού αυτού με τις σλαβικές χώρες.
Η ελληνική ήταν η επίσημη γλώσσα του κράτους και της νεοεισελθούσης χριστιανικής θρησκείας. Διότι ούτε οι Βούλγαροι, ούτε οι Σλάβοι είχαν δικό τους αλφάβητο. Οι Βούλγαροι έφεραν βέβαια από την Ασία μια ρουνική γραφή, αλλά ή χρήση της ήταν περιορισμένη και μυστικιστική και δεν μπόρεσε ποτέ να καλύψει τις ανάγκες του κράτους και των κατοίκων. Ο εκχριστιανισμός ήταν για τους Βούλγαρους όχι μόνο θρησκευτική και πνευματική ανάγκη, αλλά και πολιτική επιλογή για τη συνένωση των Πρωτοβουλγάρων και των ειδωλολατρών Σλάβων. Παρά τις μετέπειτα αρκετές πολεμικές αναμετρήσεις των Βουλγάρων με τους Βυζαντινούς, το βουλγαρικό κράτος είχε για τα καλά δεθεί πολιτιστικά και πνευματικά με το άρμα της ανατολικής αυτοκρατορίας, φέρνοντάς το μέσα στη μεγάλη βυζαντινή κοινοπολιτεία.
(Παρακάτω ο σύνδεσμος)
Η καταγωγή των Βουλγάρων και η εγκατάστασή τους στη βαλκανική χερσόνησο
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (;)
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Άγνωστος ποιητής (11ος Αιώνας)
ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΟΥ ΓΕΝΑΡΗ
Ο βασιλιάς κι ο θάνατος σε ξένο περιβόλι
λογομαχούνε αποβραδίς για πόλεμο μιλούνε:
-Εσύ τα φταις που βάλθηκες το κάστρο να ξεκάνεις.
-Εσύ τα φταις που αρνήθηκες την κόρη σου να δώσεις.
-Δεν είναι για τα μέρη σου η ακριβοθυγατέρα
πάρτης αν θες τη μάνα της η πάρτης τον πατέρα.
-την κόρη ζήτησα εγώ κι εσύ δεν μου τη δίνεις
η τιμωρίας σου είν' εδώ το κάστρο σου να χάσεις.
-Δεν με πονεί το κάστρο μου ούτε η βασιλεία
μόν' οι σαράντα στρατηγοί που τράβηξες μαζί σου.
Που μείναν χήρες οι κυρές και άδειο το παλάτι
κι έμεινε η θάλασσα αδειανή απ' όλο της τ' αλάτι.
-Τα παλικάρια σου έχασες και άλλα σου θα χάσεις
άμα δε βγάλεις στο γκρεμό τη μαυροθυγατέρα
εγώ την παίρνω όποτε, εγώ την παίρνω τώρα
μα τη ζητώ γυναίκα μου, κι όχι σκλαβί στον στον Άδη,
όμορφη, χρυσοστόλιστη κι όχι ματωβαμμένη
δωσ' το παιδί και σού 'δωσα πίσω τους στρατηγούς σου.
-Κόρακες νάχε μόνο η γη απ' όλα τα πουλιά της
εγώ το κοριτσάκι μου στον Άδη δεν το δίνω
τόχω να το παλυαγαπώ και να το καμαρώνω
και θα το πάρει μόνο αυτός που η ίδια θα θ' αγαπήσει.
-Άσκεφτος είσαι βασιλιά, μαύρη της είν' η μοίρα
γιατί αν το πάρει ο καλός μετά εγώ το πήρα
στους γάμους της θα είμαι εκεί με το χρυσό δρεπάνι
και την παρθένα πριν δοθεί Άδης θα την βασκάνει.
-Κάλλιο να πα απ' έρωτα στην κλίνη του θανάτου
παρά απ' άστοργο γονιό που δύναμη γυρεύει.
Βάνει τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στέμμα
βάνει τον έρωτα ουρανό και γη την αγκαλιά μου.
Το θέλω το καμάρι μου την κόρη μου να γίνει
χώμα απ' τη μοίρα την κακιά κι όχι απ' ανδρός ευθύνη.
Που ξέρεις αν καλόγρια δεν την ιδώ μια μέρα
αν αγαπήσει το Χριστό η ακριβοθυγατέρα
ίσως δοθεί στο θάνατο απ' του μυαλού τη ζάλη
και γίνει πέτρα του γιαλού μόνη της αν το θέλει.
-Θα στην επάρω βασιλιά γιατί θα την μαγέψω
με το φεγγάρι που θα βγει, απόψε θα στην κλέψω.
Θα το τρελάνω το παιδί στα μάτια μόλις γείρει
του φεγγαριού η αρμαρυγή και θα μ' ακολουθήσει.
Εδάκρυσε ο βασιλιάς, εδάκρυσε κι ο κόσμος
εδάκρυσε και ο Άγιος ο μήνας ο Γενάρης
πού 'χε στο περιβόλι του μέσα δυο μονομάχους
κι έσκυψε και ψιθύρισε ο μήνας στο φεγγάρι
να μη φωτίσει άλλο πια ετούτο το Γενάρη.
Φεγγάρι δεν εφάνηκε ολόκληρο το μήνα.
Φλεβάρης ήταν πού 'φυγε η ακριβοθυγατέρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου