Ελένη Μπάλιου Κλεμμ, Κανενός η Ευτυχία - Προλογισμός βιβλίου από την Παναγιώτα Μπλέτα

 

ΕΛΕΝΗ ΜΠΑΛΙΟΥ – «ΚΑΝΕΝΟΣ Η ΕΥΤΥΧΙΑ»

Το μυθιστόρημα της Ελένης Μπάλιου είναι ένα ιδιαίτερα στοχευμένο φιλοσοφικό    έργο, που ασχολείται με την εντρύφηση σε  σημαντικά οντολογικά θέματα που αφορούν την ίδια τη ζωή.

Ονομάζει την πρωταγωνίστρια της Ευτυχία, καθώς έχει εντοπίσει ότι, οι αγωνίες του μέσου ανθρώπου προσπαθούν να κυκλώσουν την ευ-τυχία, προκειμένου να την αιχμαλωτίσουν στο μικρόκοσμο του «ανταλλάσσω» και όχι του «προσφέρω».

Και ξετυλίγει σιγά σιγά το μίτο, τη χρυσή κλωστή της Ευτυχίας, που κάποιες φορές οδηγεί στην ευτυχία και άλλες φορές στη δυστυχία, σε δύο αντίθετες καταστάσεις, σε δύο διαφορετικούς κόσμους, που όμως ισορροπούν μεταξύ τους, ως αποτέλεσμα των επιλογών που κάνουμε στη ζωή και μας δίνουν ταυτότητα.

Η πλοκή του βιβλίου αποτελεί ένα πυκνό, αδιάκοπο πήγαινε-έλα, στα θέλω και τα πρέπει, στα μυστικά και τα φανερά, στα αθώα και τα πονηρά, στα δίνω και τα παίρνω, στην ουσία και τη στερεοτυπία, στη ζωή και το θάνατο, προσπαθώντας να καταγγείλει τις ανούσιες σχέσεις που πολιορκούν τη ζωή μας μετά από δική μας πρόσκληση.

Το σκοτάδι από το κάψιμο της λάμπας καταδεικνύει το σκοτάδι της ζωής από το οποίο περιβάλλεται η ηρωίδα, κατά περιόδους στη ζωή της.

Η αφήγηση πυκνή, σχεδόν πυρετώδης επικεντρώνεται στην υπαρξιακή αναμέτρηση μεταξύ της της ηρωίδας και της αράχνης που απεικονίζει τον εσώτερο εαυτό της.

Ο άλλος εαυτός της ηρωίδας, παίρνει σάρκα και οστά, απεικονίζεται δηλαδή στο οπτικό μας πεδίο, μέσω της αράχνης που συνομιλεί μαζί της, θυμάται, αναπολεί, και ανασυνθέτει αυτό που εκείνη υπήρξε. Η σχέση τους τόσο συναισθηματική,  τόσο έντονη, αλλά και τόσο φευγαλέα, όπως ο χρόνος, που ισορροπεί ανάμεσα στη λογική και την παράνοια.

Ο χρόνος, που σαν την αράχνη υφαίνει τον ιστό της ζωής, άλλοτε ορατά και άλλοτε αόρατα, που μας αφήνει αιχμές για το ρίσκο που θέλει η ζωή και αντίστοιχα ο θάνατος, για το ρίσκο που θέλει η ευ-τυχία, προκειμένου να την αποκτήσουμε σαν κέρδος της επιχείρησης των αγώνων μας.

Η Ευτυχία που άλλες φορές γίνεται Αριάδνη και άλλες Ιππολύτη. Και στις δύο περιπτώσεις, ο μύθος, το σενάριο οδηγεί σε δύο διαφορετικές καταλήξεις, τη μία της ευ-τυχίας και την άλλη της προδοσίας.

Ποια από τις δύο είναι η σωστή και ποια η λάθος; Ή μήπως είναι και οι δύο είναι όψεις του ίδιου νομίσματος;

Ερμηνεύεται με βάση την κουλτούρα κάθε φορά του κόσμου που ζούμε, του κατακτητικού ή του αυτογνωσιακού όπου δεν υφίσταται προδοσία διότι η γυναίκα δεν εξαρτάται από κανέναν άνδρα, παρά μόνο από τον εαυτό της, που δεν προδίδεται από κανέναν άνδρα παρά μόνο από τον εαυτό της, που κανείς δεν εξαρτάται ούτε προδίδεται από κανέναν, που δεν έχει χρήσει εξουσιαστή του.

Μια οικογένεια παπαγάλων, ένας πατέρας κουρασμένος από τη ζωή, παραιτημένος, που έμαθε να περπατά πάνω στα ηλεκτροφόρα σύρματα και να κουρνιάζει χωρίς να παθαίνει ηλεκτροπληξία και αυτό να το θεωρεί επίτευγμα, να το θεωρεί ευτυχία και μια μητέρα ανήσυχη και ανυπόμονη να δείξει στο παιδί της έναν άλλο κόσμο όπου θα μπορεί να απολαύσει την πραγματική ευτυχία.

Ο λυρισμός ξεχειλίζει από την δεξιοτεχνία της μυθιστοριογράφου να δημιουργεί ψηφίδα την ψηφίδα το συγκλονιστικό πορτρέτο μιας ηρωίδας ανήσυχης, δυναμικής, υπερβολικά ευαίσθητης, δέσμιας όμως των καταβολών της, του κακοποιητικού παρελθόντος της, ενός υποκριτικού, φασιστικού καθωσπρεπισμού που επέτρεπε την κακοποίηση ως δύναμη συμμόρφωσης  στο τρίπτυχο: «ΠΑΤΡΙΣ -ΘΡΗΣΚΕΙΑ- ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ»,  που καταδυνάστευε και συνεχίζει να καταδυναστεύει έναν λαό που πασχίζει να καταλάβει ποιες τελικά είναι οι αξίες του.

Το βιβλίο αποτελεί ουσιαστικά ένα οδοιπορικό της ηρωίδας ανάμεσα στην Νίκη και τη Ήττα, ανάμεσα στη Ζωή και το Φόβο. Και δεν λέω θάνατο γιατί ακόμη και ο θάνατος μπορεί να είναι δημιουργικός όταν δεν προκύπτει μέσα από το φόβο. 

 Ο μύθος της Ιππολύτης την βοηθά να ταξιδέψει στη δική της ζωή να ψάξει για νικητές και ηττημένους , να καταλάβει πως έκανε πατρίδα της τη μοναξιά «για λόγους τιμής».

Πόθοι, μνήμες, ξεχασμένες επιθυμίες, ενδοιασμοί, συντηρητισμός, αδιέξοδες, ανταγωνιστικές σχέσεις συνθέτουν το σκηνικό μιας ιντερνετικής ελεγείας, όπου το σκουός γίνεται τένις με τον εαυτό σου, εξαιρετικά χρήσιμο για τη μετάβαση από την απλή ύπαρξη στη απόλαυση, στο συγγραφικό παράδεισο της ηρωίδας, στον ολόδικό 

σου ιππότη, τον εαυτό σου.

Η διαθήκη συμβολίζει το θάνατο που νίκησες,  οι λίρες συμβολίζουν τις σκέψεις που επιτέλους  έγιναν δικές σου, το κτήμα στο Δήλεσι είναι το παράθυρο που επέλεξες να αναπνέεις, η Ευτυχία συμβολίζει την ευτυχία που δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο σε αυτόν που ξέρει να τη διεκδικεί.

«ΚΑΝΕΝΟΣ Η ΕΥΤΥΧΙΑ», λοιπόν, αποτελεί μια ηχηρή υπαρξιακή κραυγή σε όσους δεν τόλμησαν να διεκδικήσουν τον εαυτό τους και τον εναπόθεσαν τρόπαιο στη βαρύτητα του κόσμου γύρω τους.

Παναγιώτα Μπλέτα – Συγγραφέας/Διανοήτρια